Im bliżej przewidywanego terminu porodu, tym więcej w Waszych głowach rodzi się obaw, pytań i wątpliwości. Natłok informacji z poradników, programów telewizyjnych, szeroko pojętego Internetu, porad innych doświadczonych rodziców… a i tak nie macie do końca przekonania, czy jako rodzice jesteście odpowiednio przygotowani do zakończenia tej drogi, na której się znaleźliście.
Jak właściwie przygotować się do porodu? Najlepiej zacząć już na początku ciąży. Jak w biznesie - przed przystąpieniem do realizacji projektu przygotowuje się harmonogram prac.
Zapiszcie się do Szkoły Rodzenia
Szkoły Rodzenia to cykl spotkań dla rodziców spodziewających się narodzin dziecka, które zwykle zorganizowane są przy szpitalach położniczych. W Szkole Rodzenia spotkacie innych rodziców, którzy razem z Wami będą dzielić obawy i radości okresu oczekiwania na narodziny dziecka. W Szkole Rodzenia nauczycie się:
- Jak przebiegają poszczególne etapy porodu i jak wygląda poród od strony fizjologicznej.
- Różnych technik oddychania i zwiększania efektywności skurczów porodowych.
- Sposobów łagodzenia bólów porodowych (naturalnych i farmakologicznych).
- Jak wygląda poród za pomocą cesarskiego cięcia, jakie są wskazania i jakie ryzyko.
- Jak wyglądają pierwsze chwile po porodzie, co będzie się działo z Mamą i dzieckiem.
- Jak przebiega okres połogu.
- Zasad karmienia noworodka i różnorodnych pozycji do karmienia piersią.
- Podstaw pielęgnacji noworodka: jak zmieniać pieluchy, jak ubierać, jak nosić prawidłowo, jakie nawyki kształtować.
Dodatkowymi walorami takich zajęć są: relaksacja, podstawy masażu, wizualizacja dziecka i nawiązywanie kontaktu z dzieckiem w brzuchu mamy.
Niewątpliwą zaletą spotkań w Szkole Rodzenia są ćwiczenia ruchowe opracowane specjalnie dla kobiet w ciąży. Należy bowiem pamiętać, że poród to nie lada wysiłek dla organizmu kobiety. Dobrze jest przygotować się do niego także od strony fizycznej, kondycyjnej. Jeśli więc nie ma żadnych przeciwwskazań od lekarza – ćwicz codziennie, najlepiej z mężem!
Przygotujcie plan porodu
Plan porodu to taki scenariusz, w którym rozpiszecie i zaplanujecie wszelkie sprawy związane z porodem. Zarówno te, które planujecie/chcielibyście rozwiązać w określony sposób, jak również i rozwiązania typu B. Bo poród to przecież taki proces, którego w całości nie da się kontrolować. Warto rozważyć następujące zagadnienia:
- Sposób porodu - Jak chcecie rodzić? Wiadomo, że najbezpieczniejszy dla kobiety i dziecka jest poród naturalny, siłami natury, ale nie zawsze jest to możliwe ze względu na czynniki zdrowotne lub pojawiające się w trakcie porodu komplikacje. Czy dopuszczacie do siebie myśl, że konieczne może być CC? Jeśli chcielibyście, aby poród odbył się w domu, sprawdźcie jednak, gdzie mieści się najbliższy szpital. Jeśli zastanawiacie się nad porodem w wodzie, dowiedzcie się, w których placówkach istnieje taka możliwość. Zastanówcie się także nad akceptowanymi przez Was sposobami łagodzenia bólu, czy bierzecie pod uwagę jedynie metody naturalne, czy rozważacie też metody farmakologiczne? Czy wiecie jak się je stosuje i w jaki sposób działają na mamę i dziecko?
- Miejsce porodu – Gdzie chcecie rodzić? Bez względu na to, jaki szpital wybierzecie, czy prywatny, elitarny, czy najbardziej polecany przez znajome, czy mający inne ważne dla Was walory, opracujcie też plan B. Pomyślcie, gdzie udacie się w drugiej kolejności, gdyby Wasz pierwotny wybór okazał się niemożliwy do zrealizowania. Sprawdźcie, jak długo trwa dojazd do obu placówek. Dobrze jest dowiedzieć się, czy szpital prowadzi jakąś szkołę rodzenia lub czy jest możliwość podpisania umowy z położną na indywidualną opiekę w trakcie porodu. Jeśli jest to Wasz pierwszy poród lub będziecie chcieli poczuć się bardziej bezpiecznie i spokojnie, to na pewno warto.
- Osoby przy porodzie – Rodząca może zdecydować kto ma być obecny przy porodzie. Czy chcesz, aby towarzyszył Ci mąż, a może wolisz, aby była to przyjaciółka bądź mama? Czy potrzebujesz indywidualnej opieki położnej? Większość położnych przyjmuje zgłoszenia na poród nawet już na początku ciąży… Poza tym masz gwarancję miejsca porodu, co np. w renomowanych warszawskich szpitalach jest dość istotne. Umowa z indywidualną położną wiąże się zwykle także z indywidualnym pokojem do porodu. A może wymagasz obecności Twojego lekarza? Może rozważacie także wynajęcie opieki poporodowej? Wszystkie te usługi są oczywiście dodatkowo płatne. O tym wszystkim możecie pomyśleć wcześniej. Pamiętajcie, aby zarezerwować dzień wolny w pracy i spisać wszystkie ważne telefony kontaktowe. Zastanówcie się także, czy zgadzacie się na obecność innych osób podczas porodu (np. studentów medycyny)? Czy dopuszczacie obecność innych kobiet rodzących (i towarzyszących im osób)?
- Opieka nad domem – Zastanówcie się, kto zajmie się domem podczas porodu? Kto zaopiekuje się dziećmi lub zwierzętami domowymi podczas pobytu w szpitalu? Jeśli prowadzisz działalność biznesową, przemyślcie i tę kwestię. Zanotujcie wszelkie kontakty i telefony, aby były szybko dostępne w razie konieczności.
- W trakcie ciąży przygotujcie spis „mądrości” (wyczytanych, zasłyszanych) dotyczących porodu, karmienia piersią czy opieki nad noworodkiem, które wspólnie uznaliście za istotne, aby nie zapomnieć ich, kiedy będziesz pod wpływem „burzy hormonalnej”
. Dołączcie także krótką instrukcję, co załatwić po porodzie i gdzie, abyście jako świeżo upieczeni rodzice nie czuli się zagubieni.
Przemyślcie zawartość torby do szpitala
Jakby nie pakować, rzeczy potrzebnych i mamie i dziecku jest sporo. Postaraj się więc dobrze przemyśleć co zabierzesz ze sobą, i jak te rzeczy efektywnie ułożyć, aby po porodzie mieć wszystko pod kontrolą. Torbę (lub dwie, jak kto woli) do szpitala dobrze jest spakować trochę wcześniej, 3-4 tygodnie przed przewidywaną datą porodu. Oto optymalna lista rzeczy potrzebnych do szpitala na standardowy pobyt (2-3 dni):
Torba dla Mamy:
- Duży ręcznik kąpielowy,
- 2-3 koszule lub piżamy z łatwym dostępem do piersi plus 1 koszula do porodu (nie martw się, nie zabrudzi się wcale albo prawie wcale, a nawet jeśli to łatwo ją doprać),
- Szlafrok jeśli używasz… choć w szpitalnych salach i na korytarzach panuje nieco odmienne od urzędowego pojmowanie „intymności”,
- 2-3 pary majtek bawełnianych, ewentualnie jednorazowych poporodowych (wybierz te, w których będzie Ci komfortowo, naprawdę da się je wyprać),
- Skarpetki, gdyby marzły Ci stopy (np. w trakcie porodu) lub pociły się nadmiernie (np. po porodzie),
- Kapcie i ewentualnie klapki pod prysznic,
- 1 opakowanie podkładów poporodowych i 1-2 opakowania dużych grubych podpasek higienicznych,
- Wkładki laktacyjne – miękkie przylepiane do bielizny lub koszulki, chroniące przed poplamieniem przez wypływający pokarm,
- Kosmetyki: sprawdzony płyn do higieny intymnej, mydło w płynie pod prysznic (najlepiej dziecięce), szampon (jeśli będziesz potrzebowała umyć włosy), maść do pielęgnacji brodawek (pierwsze dni karmienia piersią mogą spowodować ich uszkodzenie i bolesność), pasta i szczoteczka do zębów, inne Twoje ulubione kosmetyki (nie przesadzaj tylko z perfumami),
- DOKUMENTY! Zapakuj swoje dokumenty osobiste i wszystkie ważne zaświadczenia (konsultacje okulistyczne, kardiologiczne, ortopedyczne itp.). Nie zapomnij o wykonaniu ostatnich badań z krwi (morfologia, badanie ogólne HBS Ag, WR, grupa krwi i Rh), wyników posiewu z pochwy i badań USG oraz zabraniu karty przebiegu ciąży.
- Telefon komórkowy – do nagłych konsultacji, stałego kontaktu z bliską osobą, powiadomienia rodziny i znajomych o szczęśliwych narodzinach dziecka itp.
Torba dla Dziecka:
- Duży ręcznik kąpielowy,
- 2-3 pajacyki (w zależności od pory roku nogawki mogą być krótkie lub długie, tak samo rękawki),
- Ewentualnie 2-3 body (zapinane lub wiązane z boku) plus 2-3 pary śpiochów,
- Cienka czapeczka (w zimę na wyjście do domu potrzebna będzie dodatkowo grubsza np. polarowa),
- 1-2 pary skarpetek bez ściągaczy i gumek uciskowych,
- Lekki, miękki kocyk do przykrycia,
- Kilka pieluch tetrowych (przydatne są np. do wycierania, owijania, przykrycia, osłonięcia, podkładania itp., a później można wykorzystać je do naprawdę wielu celów domowych),
- Środki higieniczne: 1 mała paczka pieluch „0”, płatki kosmetyczne/waciki plus spirytus 70% do pielęgnacji pępka noworodka (można użyć także do przecierania rany po cc w pierwszych dobach), krem/maść do pielęgnacji pupy po zmianie pieluchy, delikatne chusteczki nawilżone do wycierania pupy noworodka,
Torba dla Taty:
- Tato, jeśli zamierzasz bardzo aktywnie uczestniczyć w porodzie, możesz wziąć dodatkową koszulkę, w innym przypadku wystarczy to, w czym przyjdziesz (jeśli będziesz na Sali operacyjnej przy cc zostaniesz ubrany w specjalny fartuch i czepek),
- Aparat fotograficzny lub kamerę wideo, telefon komórkowy,
- Pieniądze, w tym drobne na automat z napojami lub zakupy w szpitalnym sklepiku,
- Suchy prowiant (typu kanapka, owoc, wafle ryżowe, krakersy, herbatniki) i woda do picia – możesz zostawić to potem żonie na pobyt w szpitalu.
Zastanów się nad…
PODUSZKA ROGAL – cóż… jest to rzecz nieporęczna, ale ma kilka zastosowań. Po porodzie można na nim usiąść, podłożyć pod uda i nic nie boli. Można jej użyć jako poduszki pod własną głowę. Łóżka szpitalne są różnej jakości, a wygodna pozycja jest dla kobiety po porodzie na miarę złota. Fajną funkcją takiej poduszki rogala jest podpora pod własną rękę przy karmieniu dziecka. Jest szczególnie przydatna po przebytym cięciu cesarskim, kiedy występują szczególnie silne bóle brzucha, ograniczona jest swoboda poruszania się i zwyczajnie nie ma siły na długie utrzymywanie dziecka. Taką poduszkę można też będzie wykorzystać w domu, na różnych etapach wzrostu i rozwoju dziecka.
WŁASNE LEKI – jeśli pacjentka zażywa w szpitalu jakieś leki, powinien o tym wiedzieć lekarz. Rzeczywistość szpitalna jest jednak różna: w niektórych szpitalach można wybierać nawet w formach podania środków przeciwbólowych, a w innych lekarz je zleci, ale można czekać na ich podanie… do dnia wypisu ze szpitala. Jeśli obawiacie się takiej sytuacji, weźcie leki ze sobą i zawsze uzgodnijcie ich przyjęcie z pielęgniarką lub lekarzem dyżurującym. To samo dotyczy środków takich jak czopki/maści przeciw hemoroidom, kremy chłodzące na opuchnięte nogi, czy ziołowe herbatki laktacyjne – można zabrać, ale zawsze ich stosowanie należy uzgodnić z osobą opiekującą się pacjentką w szpitalu.
Spis rzeczy zbędnych
Standardowy pobyt w szpitalu po urodzeniu dziecka trwa 2 doby, po porodzie operacyjnym nieco dłużej, 3-4 doby. Najprawdopodobniej więc i Ty i dziecko poradzicie sobie bez:
- Laktatora, ponieważ jak już go zabierzesz, to będziesz miała większą pokusę jego użycia. Doradcy laktacyjni twierdzą, że najlepszym „laktatorem” jest dziecko
. Bez laktatora będziesz za to miała silniejszą motywację do podejmowania kolejnych prób karmienia piersią. - Butelek i smoczków, które możesz spokojnie zostawić w domu na jakieś wyjątkowe sytuacje (np. dłuższa wyprawa w miejsce publiczne). Pamiętaj też, że nagminne korzystanie ze smoczków „uspokajaczy” zaspokaja potrzebę ssania u noworodka i może doprowadzić do zmniejszenia produkcji pokarmu.
- Nakładek ochronnych na brodawki ani nakładek do karmienia – w pierwszych dniach karmienia piersią mogą pojawić się dolegliwości bólowe, ale można sobie z nimi poradzić z pomocą specjalnych maści i zapewniając dostęp powietrza do pęknięć. Karmienie noworodka przez nakładki zaburza mechanizm laktacji. Zamiast tego poproś pielęgniarkę lub doradcę laktacyjnego o skorygowanie pozycji przystawiania dziecka do piersi i poproś o wskazówki, jak sprawdzić, czy dziecko ssie prawidłowo. Specjalne nakładki modelujące kształt brodawki powinny zabrać natomiast te panie, które mają np. tzw. brodawki wklęsłe. Używa się ich jeszcze w okresie ciąży.
- Poradzisz sobie w szpitalu bez stanika do karmienia. Na oddziale poporodowym pacjentki chodzą zwykle w koszulach do spania lub piżamach, nie ma więc sensu wbijania się dodatkowo w stanik, tym bardziej, że w pierwszych dniach karmienia możesz odczuwać szczególną bolesność i obrzmienie piersi. Jeśli jednak w staniku będziesz czuła się pewniej, zapakuj go.
- Nie musisz też zabierać zbyt wiele paczek podkładów poporodowych. Na Twój pobyt w szpitalu wystarczy 1 paczka plus 1-2 paczki zwykłych podpasek. Krwawienie poporodowe jest największe w pierwszym dniu po porodzie, potem stopniowo zaczyna maleć. Powinno całkowicie ustąpić do 6. tygodnia po porodzie. Pamiętaj, że krwawienie może nasilić się w trakcie karmienia dziecka piersią, ponieważ wydzielana wtedy oksytocyna powoduje szybsze obkurczanie się macicy.
- Do szpitala nie zabieraj też „rożków” i kołderek, wystarczy ciepły, miękki kocyk do przykrycia dziecka. Nie jest zalecane noszenie dziecka w „rożkach” czy na poduszce! Dziecku dużo lepiej będzie bezpośrednio na Twoich rękach. Jeśli koniecznie będziesz chciała taki „rożek” nabyć, to używaj go w łóżeczku dziecka lub w wózku.
- Zbyteczne są też w szpitalu specjalne ręczniki z kapturkiem, są one zwykle dość małe i dziecko szybko z niego wyrośnie - naprawdę wystarczy duży ręcznik kąpielowy. Poza tym noworodek w szpitalu nie będzie zbyt często zażywał kąpieli.
- Nie musisz zabierać do szpitala żadnych oliwek czy balsamów do skóry noworodka. On po prostu tego nie potrzebuje. Przez pierwszą dobę zwykle pozostawiana jest na jego skórze tzw. maź płodowa, która ma właściwości pielęgnujące. Pierwsza całościowa kąpiel noworodka następuje dobę po porodzie. Skóra noworodka jest bardzo delikatna, a do jej pielęgnacji wystarczy jedynie mydełko do kąpieli i maść do pupy. Oliwkę czy balsam można stosować sporadycznie w domu np. do relaksującego masażu przed snem.
- Rękawiczki dla noworodka też należą do tych rzeczy, o których możesz bezkarnie zapomnieć. Rzeczywiście noworodek rodzi się z dosyć długimi paznokciami i mamy używają tych rękawiczek w obawie o zadrapania. Jednak należy pamiętać, że dziecko za pomocą wrażeń dotykowych poznaje świat i potrzebuje także takich bodźców neurologicznych. Po powrocie do domu delikatnie obetnijcie dziecku paznokcie – z pewnością będzie to nie lada wyzwanie.
A o tym, jak szczegółowo przebiegają poszczególne etapy porodu – przeczytacie w następnym wpisie na blogu.
