Typowa miesiączka powinna trwać co najmniej 2-3 dni, w trakcie których silne skurcze macicy powodują złuszczenie się warstwy endometrium, co zwykle odczuwamy jako bóle w okolicach podbrzusza i dolnych partii pleców. Krwawienie miesiączkowe przygotowuje macicę do następnego cyklu, w trakcie którego jej błona śluzowa ponownie narasta i przekształca się tak, aby stworzyć odpowiednie warunki do ewentualnego zagnieżdżenia się zarodka. Kolejne 2-3 dni miesiączki powinny być już dniami lekkiego tylko krwawienia lub plamienia.
Ponad 70% kobiet odczuwa dokuczliwe bóle menstruacyjne i musi w tym czasie zażywać leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Czy istnieje jakiś sposób na skrócenie miesiączki i złagodzenie natężenia krwawienia oraz pozbycie się bólu?
Skurcze i bóle menstruacyjne pozostają w pewnej relacji z natężeniem krwawienia miesiączkowego, a złagodzenie i skrócenie czasu jego trwania pomaga zniwelować ból. Wszelkie przedłużające się ponad normę krwawienia warto skonsultować z lekarzem, aby wykluczyć problemy natury chorobowej typu: endometrioza, włókniaki, niedoczynność tarczycy. Jeśli nadmierne krwawienia nie ustają należy też wykonać test na anemię, a także wspomagać się witaminą K, A oraz żelazem.
Przyczynami nadmiernych i przedłużających się krwawień mogą być:
- Endometrioza
- Tzw. niedomoga lutealna, czyli zbyt niski poziom progesteronu w fazie poowulacyjnej
- Krwawienia śródcykliczne (przełomowe)
- Niedoczynność tarczycy
- Niedowaga lub nadmierna aktywność fizyczna
- Zespół policystycznych jajników
- Włókniaki
Przyczyny bolesnych miesiączek
Ból z reguły jest oznaką jakiegoś problemu zdrowotnego, tym bardziej ból nasilający się. Każde silne bóle w trakcie miesiączki należy skonsultować z lekarzem, aby wykluczyć ich podłoże chorobowe.
Typowe bóle menstruacyjne (pierwotna dysmenorrhea) oraz silne skurcze związane z miesiączką odzwierciedlają nierównowagę hormonalną oraz powszechne nieprawidłowości żywieniowe. Głównymi winowajcami bolesnych miesiączek są prostaglandyny PGF2α i PGE2, które podczas miesiączki są uwalniane z endometrium. Prostaglandyny te nasilają skurcze macicy, zmniejszają jej ukrwienie i zwiększają narażenie na stany zapalne. Skutkuje to bólami podbrzusza i ciężkością w rejonie miednicy, a także bólami pochodzącymi z pleców i spomiędzy ud. Niektóre kobiety doświadczają ponadto nudności, wymiotów, biegunki oraz bólów głowy.
Naturalne metody radzenia sobie z bolesnymi miesiączkami
Woda… co woda może mieć wspólnego z bolesnym miesiączkowaniem? Otóż picie zwiększonej ilości wody na około trzy dni przed spodziewaną miesiączką (około 8 szklanek na dzień) obniża poziom wazopresyny (hormon ADH), a to z kolei powoduje złagodzenie skurczów mięśni gładkich macicy i zmniejszenie odczuwanych bólów kurczowych.
Dieta opracowana przez dr Guy’a Abraham’a[1] na potrzeby PMS jest bardzo skuteczna także w celu łagodzenia bólów menstruacyjnych ponieważ redukuje te same prostaglandyny PGF2α i PGE2 oraz stymuluje produkcję dobrych prostaglandyn. Należy jednak pamiętać, że PMS i bolesne miesiączki to nie to samo, istnieją miedzy nimi znaczące różnice np. leki skuteczne przy niwelowaniu bólów miesiączkowych typu aspiryna czy ibuprofen, nie pomagają przy PMS, a zażyte w fazie lutealnej mogą nawet pogorszyć PMS poprzez zablokowanie wydzielania korzystnych prostaglandyn.
Dieta zalecana przy bólach miesiączkowych przebiegających bez nasilonych krwawień:
- Spożywanie dużej ilości warzyw, produktów pełnoziarnistych, ryb i drobiu.
- Ograniczenie produktów mlecznych i czerwonego mięsa.
- Wyeliminowanie cukru i sztucznych słodzików, soli, tłuszczy zwierzęcych, alkoholu i kofeiny.
- Spożywanie zdrowych tłuszczy i olejów roślinnych.
- Suplementacja witaminy B6 oraz innych witamin z grupy B, witaminy C, cynku, magnezu oraz wapnia.
- Kuracja ziołowa na bazie agnus castus.
Specjalna dieta opracowana dla niwelowania bólów menstruacyjnych, którym towarzyszą obfite krwawienia:
- Przeważać powinno spożycie produktów roślinnych: zbóż, roślin strączkowych, orzechów, nasion, warzyw i owoców.
- Odpowiednia ilość protein.
- Zdrowe tłuszcze i oleje roślinne.
- Więcej surowych oraz mało przetworzonych i gotowanych produktów.
- Bardzo ograniczona ilość cukru.
- Picie wody i ograniczenie napojów zawierających kofeinę.
- Wyeliminowanie jedzenia typu fast food.
Suplementy:
- tran (EPA i DHA),
- witamina E (zmniejsza natężenie krwawienia),
- magnez (zmniejsza kurczliwość macicy),
- wapń (rozluźnia mięśnie macicy) i witamina D.
Warto zaznaczyć, że całe nasze ciało przeżywa cykl miesiączkowy: w pierwszej, przedowulacyjnej fazie następuje regeneracja sił, poprawa kondycji i przypływ energii, natomiast w drugiej fazie cyklu, poowulacyjnej następuje stagnacja, fizyczne osłabienie. Podczas krwawienia miesiączkowego następuje swoiste „oczyszczenie” organizmu, stopniowy przypływ sił i gotowość do rozpoczęcia wszystkiego od nowa. Warto ten czas wykorzystać i zadbać o odpowiednie przygotowanie swojego organizmu do kolejnego cyklu przemian hormonalnych, choćby za pomocą zdrowej diety.
Opracowano na podstawie:
Marilyn M. Shannon „Fertility, Cycles and Nutrition. Self-care for improved cycles and fertility… naturally!”. CCL International, Inc. Cincinnati, Ohio 2009.
[1] G. Abraham „Nutritional factors In the etiology of the premenstrual tension syndromes”. Journal of Reproductive Medicine 1983, 28:446-464, a także G. Abraham, R. Rumley „Role of nutricion in managing the premenstrual tension syndromes”, Journal of Reproductive Medicine 1987, 32:405-422.