Nowe życie zapoczątkowuje połączenie się żeńskiej i męskiej komórki rozrodczej, czyli komórki jajowej i plemnika. Zarówno żeńskie, jak i męskie komórki rozrodcze muszą przejść długi proces rozwoju, aby osiągnąć w pełni dojrzałą postać.
Tworzenie się plemników trwa około 70 dni. Produkowane są one w jądrach, a więc na zewnątrz ciała, ponieważ zbyt wysoka temperatura działa niekorzystnie na proces spermatogenezy. Plemniki gromadzone są w najądrzach, skąd podczas wytrysku transportowane są nasieniowodem. Po dodaniu do nich plazmy, czyli fruktozy z pęcherzyków nasiennych oraz wydzieliny prostaty i gruczołu opuszkowo-cewkowego, powstaje nasienie (sperma). Wydzielina każdego z powyższych gruczołów zapewnia korzystny odczyn zasadowy, stwarzający odpowiednie środowisko do przeżycia plemników i chroniące je przed możliwością uszkodzenia.
Wzrastanie i dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego z komórką jajową jest procesem cyklicznym, powtarzającym się w każdym cyklu miesiączkowym kobiety. Każde dziecko płci żeńskiej już w życiu płodowym wyposażone jest w pewien zasób pierwotnych pęcherzyków zdeponowanych w jajnikach (tzw. rezerwa jajnikowa), jednak w każdym cyklu do stadium pęcherzyka Graafa dojrzewa zwykle tylko jeden.
Jajniki mają od 2,5 do 5 cm długości i od 1,5 do 3 cm szerokości. Spełniają podstawową dla ludzkiej płodności funkcję generatywną, czyli uwalniania dojrzałej komórki rozrodczej. Najbliżej powierzchni jajnika znajdują się pęcherzyki pierwotne, dalej pęcherzyki wzrastające wrażliwe na hormon folikulotropowy FSH, wydzielające estradiol i androgeny. To właśnie spośród pęcherzyków wzrastających w procesie naturalnej selekcji wybierany jest jeden (w wyjątkowych sytuacjach więcej), który będzie dojrzewał jako pęcherzyk Graafa i z niego w trakcie owulacji (jajeczkowania) uwolniona zostanie komórka jajowa.
Swoją drogę do komórki jajowej plemniki rozpoczynają wewnątrz pochwy. Pochwa jest przewodem mięśniowo-błoniastym, bardzo rozciągliwym i sprężystym o długości od 6 do 12 cm, w której panuje środowisko kwaśne, nieprzyjazne plemnikom. W okresie płodnym ph pochwy ulega zmianie na skutek wydzielanego przez szyjkę macicy zasadowego śluzu, który sprzyja przeżyciu plemników. Po współżyciu plemniki zostają zgromadzone w sklepieniu pochwy, skąd przedostają się w górę poprzez kanał szyjki macicy. Bezpośrednio po przedostaniu się do pochwy kobiety, plemniki nie są zdolne do zapłodnienia komórki jajowej. Aby tę zdolność osiągnąć muszą przejść przez proces uzdatnienia (kapacytację) w drogach rodnych kobiety, która trwa do około 7 godzin.
Szyjka macicy jest wąskim kanałem o długości 2-2,5 cm, którego ujście zewnętrzne prowadzi do pochwy, natomiast ujście wewnętrzne otwiera się do jamy macicy. W zagłębieniach (kryptach) kanału szyjki macicy znajdują się tzw. komórki kolumnowe wytwarzające różnego typu śluz. Narastające stężenie estradiolu warunkuje pojawienie się śluzu estrogennego, ułatwiającego plemnikom drogę w głąb układu rozrodczego, natomiast wzrost wydzielania progesteronu powoduje zagęszczenie wytwarzanego przez szyjkę macicy śluzu i uniemożliwienie przedostania się plemników w głąb macicy.
W okresie okołoowulacyjnym cały kanał szyjki macicy ulega rozwarciu, ułatwiając wnikanie plemników. Poza tym glukoza zawarta w wydzielinie śluzowej szyjki macicy stanowi doskonałą odżywkę dla plemników, umożliwiając im końcowy etap dojrzewania. Obecność śluzu pozwala także na selekcję i zatrzymanie nieprawidłowych lub uszkodzonych plemników.
Owulacja jest kulminacyjnym wydarzeniem każdego cyklu miesiączkowego. Poprzedza ją gwałtowny wzrost niezbędnego do jajeczkowania hormonu luteinizującego LH – o 36 do 42 godzin, szczytowe jego wydzielanie – o ok. 17 godzin, oraz szczytowe wydzielanie estrogenów – o ok. 24 godziny. Dojrzały i gotowy do pęknięcia pęcherzyk jajnikowy z komórką jajową w środku osiąga wielkość od 2,0 do 2,5 cm. Uwolniona z dojrzałego pęcherzyka Graafa komórka jajowa, wychwytywana jest przez strzępki jajowodu zwisające z lejka jajowodu i kierowana do wnętrza jajowodu.
Jajowody mają długość 14-20 cm i łączą jajniki z macicą. Każdy z jajowodów rozpoczyna się odcinkiem cieśni prowadzącej z macicy, następnie formuje się bańka jajowodu, najszersze jego miejsce, w którym dochodzi do spotkania plemników z komórką jajową. W jajowodzie plemniki oczekiwać mogą na komórkę jajową przez kilka dni, w czasie których ostatecznie dojrzewają. Reakcja akrosomowa zachodzi w bezpośrednim sąsiedztwie oocytu pod wpływem substancji uwalnianych z komórek wieńca promienistego i komórki jajowej. Jeden z plemników wnika do komórki jajowej, główka plemnika pęcznieje i przekształca się w typowe jądro komórkowe (powstaje dojrzała komórka jajowa). Czynnik aktywizujący metabolizm jaja jest prawdopodobnie dostarczany przez plemnik. Zespalające się komórki płciowe (kariogamia) przekazują zapłodnionej komórce jajowej dziedziczne cechy matki i ojca. Zarodek jest zaprogramowany do przejścia przez jajowód w określonym czasie (5-6 dni) i zagnieżdżenia się w jamie macicy.
Macica jest narządem mięśniowym o długości od 7 do 9 cm, pokrytym od wewnątrz błoną śluzową (endometrium), która silnie reaguje na działanie hormonów płciowych, a więc ulega zmianom w czasie cyklu miesiączkowego. Po owulacji błona śluzowa wyściełająca macicę ulega rozpulchnieniu i przemianom ułatwiającym zagnieżdżenie się w niej zarodka. Zwykle implantacja ma miejsce około 7. dnia od zapłodnienia.
W okresie rozwoju płodu głównym zadaniem macicy jest jego ochrona i pośredniczenie w dostarczaniu substancji odżywczych i oddechowych.
Z pozostałości po pękniętym w czasie owulacji pęcherzyku Graafa tworzy się ciałko żółte, które podtrzymywane przez LH wydziela progesteron. Rozwijający się zarodek ludzki (trofoblast) zaczyna produkować swój własny hormon – gonadotropinę kosmówkową (łożyskową) HCG, która pobudza ciałko żółte do jeszcze większego wydzielania progesteronu. Ciałko żółte kontynuuje swoją funkcję jako ciałko żółte ciążowe, odżywiając zarodek, a później płód, aż do pełnego wykształcenia się łożyska, czyli przez około 16 tygodni.
Kiedy płód osiągnie już gotowość do narodzin, macica podejmuje czynność skurczową mającą na celu wydalenie dziecka, a w następnej fazie również oddzielenie łożyska od ściany macicy. Po porodzie macica zmniejsza się i goi w ciągu okresu połogowego, który trwa od 5 do 8 tygodni.
I tak po około 266 dniach ciąży (wg badań Döringa) przychodzi na świat nowy człowiek.
