Trzeba przyznać, że Metoda Objawowo-Termiczna, pomimo swojej bardzo wysokiej efektywności, jest dość złożona i może dostarczyć użytkownikowi wielu problemów. Przyjrzyjmy się więc tym zagadnieniom, które budzą najczęstsze wątpliwości.
Błędy w ocenie i zapisie objawów płodności
1. Uśrednianie oraz ignorowanie pojedynczych obserwacji śluzu i odczuć z nim związanych.
Śluz jest naturalną wydzieliną, która pojawia się w cyklu wraz z odpowiednim stężeniem estrogenów we krwi. Im tych estrogenów więcej, tym śluz staje się bardziej elastyczny, rozciągliwy, a nawet płynny. Po owulacji, wraz z uformowaniem się ciałka żółtego, estrogeny zostają zdominowane przez progesteron, który powoduje wysychanie i zanik wydzieliny śluzowej szyjki macicy.
- Aby prawidłowo określić fazę cyklu, w której się aktualnie znajdujesz, nigdy nie ignoruj pojawienia się pierwszych objawów śluzu, a tym bardziej zaobserwowania śluzu typu bardziej płodnego: rozciągliwego, przejrzystego, elastycznego, płynnego, pozostawiającego w okolicy pochwy odczucie mokrości lub śliskości. NAWET CHOĆBY OBJAW LUB ODCZUCIE POJAWIŁO SIĘ TYLKO JEDEN RAZ W CIĄGU DNIA.
- Zawsze zapisuj najbardziej płodną cechę śluzu, jaką udało Ci się zauważyć lub odczuć danego dnia. Nigdy nie uśredniaj ani nie uogólniaj obserwacji.
- Zwróć też uwagę, że obecność śluzu i intensywność jego odczuwania jest dość mocno skorelowana z poziomem Twojej aktywności w ciągu dnia.
2. Błędne wyznaczanie Dnia Szczytu Śluzu.
Tzw. Peak Day, czyli Dzień Szczytu Śluzu to jeden z najważniejszych parametrów NPR, ponieważ od jego właściwego określenia zależy poprawność wyznaczenia poszczególnych faz w cyklu. Nie myl go z dniem o cechach najbardziej płodnych w całym cyklu miesiączkowym, „szczyt” nie jest w tym przypadku związany z maksymalnymi objawami płodności. Zapamiętaj, że Dniem Szczytu Śluzu jest OSTATNI dzień, kiedy możesz zaobserwować lub odczuć CHOĆBY JEDNĄ z cech śluzu typu bardziej płodnego. Stanowi on swoisty punkt zwrotny, w którym zwykle rozpoczyna się proces wysychania i zanikania śluzu w cyklu.
Jeśli Dzień Szczytu Śluzu nie jest potwierdzony wzrostem podstawowej temperatury ciała (PTC), to możliwe jest wystąpienie kolejnego Dnia Szczytu Śluzu w cyklu w niedługim czasie i przesunięcie się owulacji. W takim przypadku ważne jest stałe prowadzenie dokładnych obserwacji wszystkich wskaźników: śluzu, szyjki macicy i pomiaru PTC.
3. Nieumiejętność postępowania w przypadku obecności stałej wydzieliny w cyklu.
U niektórych kobiet w cyklu miesiączkowym wydzielina obserwowana jest przez cały czas. Zwykle nie jest to śluz szyjkowy, a wydzielina pochwowa, spowodowana zaburzeniem flory bakteryjnej pochwy, niewłaściwą dietą, czy nadużywaniem środków higienicznych i pielęgnacyjnych. Gdy masz wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
Stosowanie metody objawowo-termicznej przy stałej wydzielinie w cyklu jest możliwe. Wymaga jednak określenia Podstawowego Modelu Niepłodności (PMN), czyli zidentyfikowania i opisania stałych cech tej wydzieliny. Pamiętaj jednak, aby nie stosować ogólnych oznaczeń symbolicznych typu: R - śluz rozciągliwy, L - śluz lepki. Objawy zapisuj raczej słowami, opisowo, aż do ustalenia się PMN. Będzie to stały dla Ciebie objaw śluzu, O NIEZMIENNYCH CECHACH W OKRESACH NIEPŁODNOŚCI (np. lepki, białawy, pozostawiający odczucie wilgotności), zmieniający się natomiast w fazie płodności. Pamiętaj, że każde odchylenie od ustalonego dla Ciebie PMN oznacza wejście w fazę potencjalnej płodności.
4. Nie zapisywanie czynników mogących wpłynąć na pomiar temperatury.
U zdrowej kobiety w wieku rozrodczym wykres podstawowej temperatury ciała (PTC) ma przebieg dwufazowy, tzn. można zauważyć poziom niższych i poziom wyższych temperatur. Przełomowym momentem cyklu jest owulacja, w okolicach której następuje właśnie ta zmiana poziomów temperatury na wykresie PTC. Znajomość przebiegu wykresu temperatury w całym cyklu jest niezbędna do poprawnego stosowania metody objawowo-termicznej.
Bardzo ważne jest, byś koniecznie zapisywała wszystkie czynniki, które mogły mieć wpływ na pomiar temperatury (np. choroba z gorączką, dużo późniejsze niż zazwyczaj zaśnięcie, całonocna impreza, inna godzina pomiaru itp.). Spójrz jednak na wykres chłodnym okiem – nie wszystkie zakłócenia muszą mieć realny wpływ na pomiar temperatury w danym dniu.
Wstawanie w nocy do płaczącego dziecka, czy do toalety nie powinno spowodować zakłócenia pomiaru. Ważne jest, aby zachowywać co najmniej 1-godzinny odpoczynek w pozycji leżącej przed dokonaniem pomiaru temperatury. Jeśli masz wątpliwości zawsze rozsądnie będzie dodać notatkę do wykresu.
Zwróć też uwagę na warunki dokonywania pomiarów:
- Nie zmieniaj termometru w trakcie cyklu miesiączkowego,
- Pomiaru dokonuj zawsze w jednym miejscu, a przy pomiarze w ustach – w tym samym punkcie pod językiem (nie bezpośrednio przy zębach),
- Pamiętaj, by końcówka termometru nie była zbyt wychłodzona np. nie polecam przechowywania termometru w zimie na parapecie okna,
- Przy pomiarach dokonywanych elektronicznym termometrem poczekaj na co najmniej trzeci sygnał dźwiękowy.
Błędy w analizie i interpretacji danych
5. Brak karty obserwacji cyklu.
Nie zgrupowane dane to prosty sposób na popełnienie błędu. Zwyczajny kalendarz nie wystarczy
. Rzetelne uzupełnianie kart cyklu (wykresów PTC z naniesionymi obserwacjami wskaźników biologicznych) skutecznie zmniejsza ryzyko popełnienia błędu.
U par z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu metody objawowo-termicznej pojawiają się błędy spowodowane rutyną, a mianowicie - nie wyznaczanie niższego poziomu temperatury, a co za tym idzie nie sprawdzanie, czy trzecia wyższa temperatura po Dniu Szczytu Śluzu spełnia wymóg metody objawowo-termicznej.
6. Interpretowanie wykresu temperatur w oderwaniu od pozostałych biomarkerów.
Pamiętaj, że przy wyznaczaniu fazy niepłodności poowulacyjnej uwzględniamy temperatury wzrostowe przypadające dopiero PO Dniu Szczytu Śluzu, nie przed, ani nie w Dniu Szczytu Śluzu. Wszystkie wyższe temperatury, które miały miejsce przed Dniem Szczytu, potraktować należy jako tzw. przedwczesne wzrosty temperatury. Nie są one bezpośrednio związane z owulacją.
Warto pamiętać, że przy takiej specyfice cyklu należy zwrócić szczególną uwagę na obserwacje śluzu i szyjki macicy oraz właściwe wyznaczenie Dnia Szczytu Śluzu.
7. Błędy w określaniu końca fazy płodności.
Trzecia ze wzrostowych temperatur przypadających po Dniu Szczytu Śluzu powinna być o co najmniej 0,2˚ Celsjusza wyższa od linii podstawowej (poziomu niższych temperatur). Jeśli tak się nie dzieje powinnaś poczekać na:
- kolejny pomiar temperatury (następna temperatura powinna być wzrostowa, a więc powinna znaleźć się nad linią niższych temperatur),
- lub ponowne pojawienie się objawów płodności, kolejnego Dnia Szczytu Śluzu i/lub następującego po tym wzrostu PTC utrzymującego się przez co najmniej 3 dni (przesunięcie się owulacji).
Może być też tak, że wkraczasz w okres wielkich zmian, czyli premenopauzę. To właśnie w tym czasie można zauważyć nasilające się odstępstwa od dotychczasowego schematu Twojego cyklu. Wykres temperatury rośnie wolniej lub jego wzrost jest dużo słabszy niż dotychczas.
8. Pomijanie w analizie zakłóceń temperatur.
Musisz pamiętać o odpowiednim oznaczaniu, opisaniu i postępowaniu przy interpretacji pomiarów zakłóconych i brakujących. Szczegóły postępowania przedstawia poniższa ilustracja.
9. Stosowanie niewłaściwych reguł służących do wyznaczania fazy niepłodności przedowulacyjnej.
Pamiętaj, że każda z reguł ma swoje ograniczenia i warunki:
- większość reguł do wyznaczania fazy niepłodności przedowulacyjnej wg metody prof. Rötzera przeznaczona jest dla doświadczonych użytkowników, czyli od 13-go cyklu obserwacji np. zmodyfikowana Reguła Döringa, Reguła 6-u pierwszych dni wg Rötzera, Reguła Szyjki Macicy, Reguła Wnikliwej Obserwacji,
- dla użytkowników początkujących, czyli od 2-go do 12-go cyklu obserwacji przeznaczona jest Reguła Obliczeniowa.
- Bez względu na to, jaką z przeznaczonych dla Ciebie reguł wybierzesz, zawsze zwróć uwagę na pierwsze pojawiające się w aktualnym cyklu objawy płodności. Są one nadrzędne, ponieważ w sposób bezpośredni odnoszą się do aktualnego cyklu miesiączkowego i Twojej indywidualnej sytuacji hormonalnej.
Więcej szczegółów na temat zasad wyznaczania niepłodności przedowulacyjnej znajdziesz tu.
10. Nie aktualizowanie statystyki cykli.
Pamiętaj, że dane statystyczne mają to do siebie, że się zmieniają. Przy rozpoczynaniu kolejnej karty cyklu uwzględnij zmiany parametrów cyklu, jeśli miały miejsce, a w szczególności: zmiana najwcześniejszego wzrostu temperatury, zmiana długości najkrótszego z dotychczasowych cykli, skrócenie okresu obecności śluzu szyjkowego w cyklu. Każda z tych zmian pociąga za sobą aktualizację stosowanych przez Ciebie reguł do wyznaczania fazy niepłodności przedowulacyjnej.
